Iran – Bam

Do Bam przyjeżdżamy późnym wieczorem, jest już ciemno. Miasto położone jest w południowo-wschodnim Iranie, ok 200 km od Kerman. Znane jest na świecie dzięki ruinom starożytnego miasta Arg-e-Bam.

Bam otaczają pustynne tereny, ale w samym mieście rośnie sporo drzew pomarańczowych, cytryn i palm daktylowych. Musimy znaleźć nocleg , baza hotelowa jest tu bardzo uboga. Miasto szare i nieciekawe. Znajdujemy miejsce w Bam Tourist Hotel i jedziemy obejrzeć słynną twierdzę. Mimo oświetlenia, niewiele widać. Jedno, co możemy powiedzieć to to, że jesteśmy pod wrażeniem jej wielkości. Objeżdżamy ją wokoło i postanawiamy wrócić tu rano. Kupujemy w małej, ulicznej piekarni pyszny chleb i jedziemy do hotelu.
   

 Bam do 2003 roku było jedną z największych atrakcji turystycznych Iranu. 26 grudnia 2003 roku miasto nawiedziło potężne trzęsienie ziemi.Wielka forteca uległa ogromnym zniszczeniom. To, czego nie dokonał upływ czasu, dokonała natura. Na zdjęciach przed trzęsieniem ziemi, twierdza wygląda przepięknie.

Samo miasto zostało zniszczone prawie w 95%. Budynki zawaliły się głównie dzięki złej konstrukcji budowlanej. Zginęło ponad 45 tysięcy ludzi, a 30 tysięcy zostało rannych. W 2004 roku ruiny starożytnego miasta zostały wpisane na listę UNESCO. Być może dlatego, aby znalazły się środki finansowe na odbudowę twierdzy.

   Zniszczone miasto Arg-e-Bam jest wykonane w całości z cegieł wykonanych z błota, gliny, słomy i pnia drzew palmowych. Miasto zostało pierwotnie założone w okresie Sasanidów (224-637 r p.n.e), a niektóre z istniejących struktur pochodzą z okresu przed 12 stuleciem, z czego większość powstała w okresie Safawidów (1502-1722).

 W czasach Safawidów miasto zajmowało sześć kilometrów kwadratowych, otoczone murami obronnymi z 38 wieżami. Miało między 9000 a 13000 mieszkańców. Bam wzbogacił się z powodu pielgrzymów, którzy odwiedzali świątynię Zoroastrian (pochodzącą z wczesnych czasów Sasanidów) Było to też centrum handlowo-handlowe na słynnej drodze Silk Road. Na miejscu świątyni Zoroastrian został zbudowany meczet Jame w okresie Safarian (866-903 ), obok meczetu jest grób Mirzy Naiim, mistyka i astronoma, który żył trzysta lat temu.

 Bam stracił na znaczeniu po inwazji przez Afgańczyków w 1722 roku, a potem przez najeźdźców z regionu Shiraz w 1810 roku. Miasto było koszarami wojskowymi do 1932 r. Potem zostało całkowicie opuszczone. Intensywne prace renowacyjne rozpoczęły się w 1953 roku i trwały do 26 grudnia 2003 roku, kiedy miasto Bam zostało zdewastowane potężnym trzęsieniem ziemi.

Wczesnym rankiem pojechaliśmy obejrzeć ruiny twierdzy. Trzeba zapłacić za bilet 200 tys.riali. Warto. Miejsce robi niesamowite wrażenie. Trwają tam cały czas prace, część zniszczeń jest odbudowana. W ruinach było tylko kilku robotników,  mogliśmy swobodnie chodzić, nie było żadnych ochroniarzy. Oczywiście w wielu miejscach trzeba bardzo uważać, jest mnóstwo rusztowań i zawalonych budynków, dziur w ziem, wystających prętów. Nie spotkaliśmy też żadnego turysty. Temperatura wzrosła do 27 stopni ciepła, po około dwóch godzinach zwiedzania udaliśmy się w dalszą drogę.

 Z tego, co wiemy, bo wielu znajomych jeździ do Iranu, twierdza jest  już w dużej części odbudowana, poznikały rusztowania, ale turystów brak. Może to wina odległości, braku bazy hotelowej, nie wiemy. Do Persepolis przyjeżdża tysiące turystów. Twierdza w Bam świeci  pustkami, może to się kiedyś zmieni.