Bułgaria – Monastyr Rylski

Monastyr Rylski to perełka Bułgarii.

Jak dojechać do Monastyru ?

Jeśli kiedykolwiek zdecydujecie się na wyjazd do Grecji własnym samochodem, spróbujcie wybrać nie tę typową drogę przez Węgry, Serbię i Macedonię, ale z Węgier skręćcie bardziej na wschód, następnie jedźcie przez przełom Dunaju Żelazne Wrota i dalej na nowy most łączący Calafat z Vidyn. W Bułgarii już zjedźcie z głównej drogi, by zwiedzić starą, turecką twierdzę w Belogradcziku. Jedźcie dalej na południe obwodnicą objeżdżając Sofię ( jeśli nie macie czasu na jej zwiedzanie). Podążajcie jeszcze 75 km w kierunku południowym , aby następnie skręcić na wschód i po przejechaniu dalszych 40 km dojechać do miejsca będącego esencją Bułgarii – położonego w samym sercu Gór Riły,  Monastyru Rilskiego.

Trochę historii

Początki tego obiektu to X wiek. W pobliskiej jaskini osiedlił się eremita zwany Janem (Iwanem) z Riły. Jego uczniowie byli pierwszymi budowniczymi klasztoru. Od chwili powstania każdy kolejny car Bułgarii łożył na utrzymanie i rozbudowę klasztoru, dzięki czemu obiekt stał sie kulturowym i duchowym centrum kraju. Szczyt swojej świetności klasztor osiągnął pomiędzy wiekami XII, a XIV. Wtedy to powstały najstarsze budynki obecnego zespołu. Niestety w końcu XIV wieku liczne najazdy Turków Osmańskich mocno zniszczyły zabudowania. Dopiero dary sułtanki Mary Brankovic, Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego , oraz klasztoru Rossikon z nie tak odległego Athos pozwoliły na odbudowę. Wtedy też przeniesiono relikwie św. Iwana do nowego kompleksu w Veliko Tyrnovo.

Przez następne cztery wieki niewoli tureckiej klasztor był centrum kultury bułgarskiej stając się czymś w rodzaju azylu dla narodowych artystów i twórców. W swoich podwojach przechowywał liczne skarby narodowego dziedzictwa – manuskrypty z początków bułgarskiej państwowości, starodruki, ikony i wiele innych skarbów.

Monastyr Rylski jest dla Bułgarów świętością narodową. To jednocześnie jedno z najciekawszych miejsc do zobaczenia w tym kraju. Kiedy krętą i malowniczą drogą dojeżdżamy do klasztoru, czeka na nas spory parking. Zainteresowanie tym miejscem jest ogromne. Podjeżdżają tu cały rok autokary z turystami. My dotarliśmy tam późnym popołudniem, zachodziło słońce, na szczytach okolicznych gór leżał śnieg. Turystów o tej porze było już niewielu. Z parkingu widac potężne mury, małe okienka i dużą bramę. Wygląda to jak twierdza. Mur ma 2 metry grubości i 24 wysokości. Po drugiej stronie bramy rozpościera się spory dziedziniec otoczony trójkondygnacyjnymi budynkami z łukami pomalowanymi na czarno i biało oraz drewnianymi krużgankami. Główny punkt monastyru stanowi cerkiew św.Bogurodzicy i wieża Chrelina.

Budynki klasztorne wzniesione są na planie nieregularnego czworokąta. Mają 300 pokoi i cel klasztornych, które zlokalizowane są na czterech piętrach. Spacerując po dziedzińcu zaglądaliśmy przez otwarte okna do cel, są bardzo skromne. Właśnie skończyło się nabożeństwo. Mnisi szybko rozpierzchli się do swoich cel. Mieliśmy możliwośc przez chwilkę podziwiac wnętrze cerkwi. Ikonostas ma 10 metrów długości, jest przepięknie rzeźbiony, obok znajduje się skrzynia w której przechowywana jest lewa ręka św.Iwana z Riły. Otwiera się ją tylko dla pielgrzymów. Z prawej strony ikonostasu tuż pod krzyżem złożone jest serce cara Borysa III.

We wnętrzu cerkwi nie wolno robic zdjęc.

Wnętrze jest wspaniałe, pełne fresków i ikon. Zewnętrzne ściany cerkwi pokryte są również pięknymi freskami.

Na terenie monastyru obowiązuje skromny strój , długie spodnie i zakryte ramiona.

Od 1961 r. klasztor uznawany jest za pomnik kultury i wraz z okolicami ogłoszony został rezerwatem. Klasztor wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Wejście na dziedziniec oraz do cerkwi jest bezpłatne.

Na terenie monastyru znajdują się dwa muzea, kiedy przyjechaliśmy, były już zamknięte.

Pierwsze to muzeum cerkiewno-historyczne ( 1 VI-1 X 8.30-19.30, 1 X-31 V 8.30-16.30; bilet normalny 8 lw, ulgowy 1 lw; muzeum historyczne- cena biletu 5 lw). Ceny mogą się zmieniac, ale podajemy orientacyjnie.

Muzea udostepniają zbiory związane z bogatą przeszłością monasteru od jego powstania aż do czasów najnowszych. Jest w nich wiele pamiątek, między innymi: akty darowizn na rzecz klasztoru wydane przez carów bułgarskich i sułtanów tureckich, broń niegdysiejszej straży klasztornej, ikony, monety, szaty i naczynia liturgiczne, rękopisy i starodruki związane z historią monasteru itp. Szczególnym eksponatem jest rzeźbiony drewniany krzyż mistrza Rafaiła. Przedstawione są na nim sceny biblijne z miniaturowymi postaciami ludzkimi wielkości ziarnka ryżu. Podobno Rafaił rzeźbił ów krzyż całe 12 lat (1790-1802) za pomocą igły, a po zakończeniu dzieła oślepł zupełnie.

Jest też częśc etnograficzna.

Ten ukryty wśród lasów monastyr robi niesamowite wrażenie, jeżeli ktoś ma czas , może wspiąć się na któryś z okolicznych szczytów, aby zobaczyc klasztor z wysoka. Przy drodze dojazdowej do monastyru widzieliśmy hotele i kwatery prywatne. Zresztą na terenie klasztoru też można zapytac o nocleg, są specjalne cele, ale furtę klasztorną zamyka się o 20.00.

My spędziliśmy tam stanowczo za mało czasu. Kiedy zaczęło się ściemniac, pojechaliśmy w kierunku Melnika, gdzie mieliśmy nocleg.

Zdjęcia pochodzą z dwóch podróży.